Sul y Fam: meddyliwch o ddifri!
gan Gordon Lamont
Addas ar gyfer
- Cyfnod Allweddol 2
Nodau / Amcanion
Dathlu Sul y Fam, gan awgrymu nad dim ond cardiau ac anrhegion sy’n cyfri.
Paratoad a Deunyddiau
- Fe fydd arnoch chi angen Arweinydd ac, oherwydd bod y gwasanaeth hwn ar ffurf drama syml, fe fydd arnoch chi angen paratoi pedwar plentyn i chwarae’r rhannau. Dim ond un llinell sydd gan Llefarydd 4 i’w dweud, felly fe allech chi ddweud y llinell hon eich hunan. Ond mae Llefarydd 3 â rhan fwy, yn cynnwys y gerdd syml ar y diwedd. Fe all y plant ddarllen y brawddegau, ond fe fyddai’n dda pe bydden nhw’n gallu cael cyfle o flaen llaw er mwyn arfer eu llefaru. (fe allwch chi ddod i wybod mwy ar ddefnyddio drama yn y gwasanaeth ar ein tudalennau ‘Resources’ ar: www.assemblies.org.uk/leading-assemblies/advice-drama a gwelwch hefyd ein nodiadau ynghylch cyflwyno ar y dudalen we ‘Presentation’ ar: www.assemblies.org.uk/leading-assemblies/advice-presentation
- Os bydd hynny’n bosib, trefnwch fod gennych chi recordiad o effaith sain debyg i sain ‘fast forward’ - gwich uchel sydyn ddoniol - i’w ddefnyddio ar yr adeg briodol. Fe allech chi lwytho i lawr sain o’r fath oddi ar safle gwe fel www.freesound.org <http://www.freesound.org/> (bydd angen cofrestru) neu recordio sain debyg eich hunan trwy ddefnyddio offerynnau cerdd neu lais. Os oes gennych chi’r ddarpariaeth i olygu fideo neu recordiadau sain yn yr ysgol, ceisiwch gyflymu enghreifftiau o ddarnau wedi eu llefaru a/ neu i newid y traw, gan ddefnyddio cyfrwng golygu fel Audacity, er enghraifft.
- Mae stori ddoniol ac anarferol ynghylch Sul y Fam i’w chael ar y rhaglen radio ‘Together’, gan y BBC, ar gyfer Gwasanaethau i Ysgolion, (ar gael o 21 Mawrth ar: www.bbc.co.uk/programmes/b03g64pp).
Gwasanaeth
- Arweinydd Cyflwynwch thema’r gwasanaeth, gan bwysleisio mai actio’r rhannau mae’r Llefarwyr yn ei wneud, ac nid mynegi eu safbwynt eu hunain. Yna, cyflwynwch y Llefarwyr gan ofyn i bawb wrando ar yr hyn sydd ganddyn nhw i’w ddweud. Fe ddylai Llefarydd 3 sefyll ym mhen pella’r rhes.
Llefarydd 1 Fy mam i yw’r person gorau yn y byd.
Llefarydd 2 Fy mam i yw’r person gorau yn y byd, ac rydw i’n mynd i ddweud hynny wrthi!
Llefarydd 3 Mae fy mam i’n OK - y rhan fwyaf o’r amser.
Saib.
Llefarydd 1 Fe wnes i brynu bocs o siocledi i fy mam.
Llefarydd 2 Fe wnes i brynu cerdyn hyfryd i fy mam i.
Llefarydd 3 Fe wnes i brynu polish a dwster i fy mam i, am ei bod hi o hyd yn dweud bod fy ystafell i fel tomen sbwriel!
Saib.
Llefarydd 1 Rydw i am wneud brecwast yn y gwely i fy mam i ar Sul y Mamau.
Llefarydd 2 Rydw i wedi gwneud teisen arbennig i fy mam i erbyn Sul y Mamau.
Llefarydd 3 Fe wnes i deisen hefyd, i fy mam i, ond fe wnes i ei bwyta wedyn. Roedd hi’n deisen dda hefyd!
Saib.
Llefarydd 1 Fe ddylem ni i gyd fod yn ddiolchgar am ein mamau.
Llefarydd 2 Mae mamau’n grêt - ble bydden ni hebddyn nhw?
Llefarydd 3 Mae fy mam i’n OK - y rhan fwyaf o’r amser.
Saib.
Llefarydd 4 Pa un o’r rhain yw’r tebycaf i chi? Gadewch i ni fynd ymlaen rai dyddiau’n gyflym, gyflym - fel pe bydden ni’n pwyso switsh fast forward.
Os byddwch chi’n defnyddio’r effaith sain ‘fast forward’, chwaraewch hwnnw ar y pwynt hwn. Tra bydd y recordiad yn chwarae, fe fydd y llefarwyr yn ail osod eu hunain gan symud o gwmpas fel rhywbeth yn cael ei yrru ymlaen yn gyflym. Fe ddylai Llefarydd 3 barhau i fod ar ben y rhes fel o’r blaen, wedi i’r sain ddod i ben.
Llefarydd 1 Fe wnes i roi siocledi i fy mam, fe wnes i frecwast yn y gwely iddi, ac fe wnes i ddweud wrth mai hi yw’r fam orau.
Llefarydd 2 Fe wnes i roi cerdyn hardd i fy mam i, fe wnes i deisen iddi, ac fe wnes i ddweud wrth mai hi yw’r fam orau.
Llefarydd 1 Ac mae hi’n dal i fy nwrdio a dweud wrtha i am fynd i wneud fy ngwaith cartref . . .
Llefarydd 2 Ac mae hi’n dal i fod eisiau i mi wneud y gwaith golchi llestri . . .
Llefarydd 1 Wn i ddim pam gwnes i drafferthu.
Llefarydd 2 Wn i ddim pam gwnes i drafferthu.
Saib.
Llefarydd 3 Mae fy mam i’n OK - fwy neu lai bob tro.
Rydyn ni’n ffraeo weithiau - ond, dyna fo!
Weithiau mae’n cwyno, weithiau mae’n flin,
ond ymhen ychydig fe fydd pawb yn gytûn.
Pan ddywedais wrthi fy mod i wedi bwyta’r gacen,
chwerthin wnaeth hi’n ddigon llawen,
a dweud, ‘Dim ots - gei di dacluso’r cypyrddau.’
‘OK,’ meddwn innau, ‘fe wnaf fy ngorau.’
Pan wnes i roi iddi y polish a’r dwster,
‘Iawn, gawn ni lanhau,’ meddai wrthyf - ac estyn yr hwfer!
Mae fy mam i’n OK - fwy neu lai bob tro.
Os gwna i fy rhan, fydd hi ddim yn mynd o’i cho!
Fe gawn ni amser da, weithia, fy mam a fi,
Felly, rwy’n gobeithio y gwnewch chi gytuno â mi
Pan ddyweda i nad wyf yn amau
bod mam bob amser yn orau . . . ac nid dim ond . . .
Pawb . . . nid dim ond ar Sul y Mamau! - Arweinydd Crynhowch neges y gwasanaeth heddiw trwy ddweud ei fod yn beth gwych cael diwrnod arbennig i ddathlu a diolch i’n mamau am eu gofal, ond y rhoddion gorau yw’r rheini sy’n parhau. Yn aml, pethau bach yw’r pethau rheini - y pethau bach y byddwn ni’n eu gwneud, a’r ffyrdd bach syml rydyn ni’n ymddwyn tuag at ein gilydd bob amser. Doedd y trydydd Llefarydd ddim wedi gwneud cymaint o ffws ar yr un diwrnod arbennig hwn o’r flwyddyn, sef Sul y Fam, ond efallai bod ei rodd ef neu hi yn wahanol ac yn parhau’n hirach.
- Arweinydd Fe allech chi ddarllen penillion yr emyn Saesneg, ‘I will bring to you the best gift I can offer’ (Come and Praise, 59) yma, os hoffech chi – gan ailadrodd rhai o’r llinellau:
I will bring to you the best gift I can offer . . . Fe ddof â’r rhoddion gorau y gallaf eu cynnig.
I’ll share my secrets and my dreams, I’ll show you wonders I have seen . . . Fe rannaf fy nghyfrinachau a’m breuddwydion. Fe ddangosaf i ti ryfeddodau . . .
Gallwch awgrymu y gallai un o’r rhyfeddodau hyn fod yn fab neu’n ferch sy’n fodlon helpu trwy gydol y flwyddyn – efallai!
Amser i feddwl
Sut gallwn ni ledaenu neges Sul y Fam trwy gydol y flwyddyn?
Beth fyddai’r anrheg orau y gallech chi ei roi i’ch mam?
Dyddiad cyhoeddi: Mawrth 2014 Cyhoeddwyd gan SPCK, Llundain, UK.
