Yn Falch o Fod yn Fyw

Dathlu’r llawenydd syml o gael bod yn fyw!

gan Gordon Lamont

Addas ar gyfer

• Ysgol gyfan (Gynradd)

Nodau / Amcanion

Dathlu’r llawenydd syml o gael bod yn fyw!

Paratoad a Deunyddiau

• Ymgyfarwyddwch â geiriau a thôn yr emyn bach syml, ‘Glad that I live am I’ gan Lizette Woodworth Reese. Mae’r geiriau, yn Saesneg, a’r dôn i’w cael mewn sawl llyfr emynau i blant. Fe welwch chi nhw ar y gwefannau canlynol hefyd: http://www.mudcat.org/thread.cfm?threadid=37206 http://en.wikipedia.org/wiki/Singapore_Chinese_Girls'_School
  
  
• Hefyd mae gan Rick Wakeman fersiwn ar ei albwm Morning Has Broken (ISBN 656172002023).

Gwasanaeth

1. Efallai y gallech chi ganu’r addasiad Cymraeg canlynol ar yr un dôn, a chael y  plant i’w dysgu:
   
   Rwy’n falch o fod yn fyw,
   Yn falch o’r awyr las,
   Yn falch o lwybrau’r wlad - 
   Mwynhau fy ngorau glas.
   
   Ar ôl yr haul, daw’r glaw,
   Ar ôl y glaw daw’r haul, 
   Dyma’r drefn yn y byd,
   Popeth bob yn ail.
   
   Cofiwn beth allwn wneud, 
   Ar dywydd braf neu gas,
   Yw tyfu’n dal a hardd
   Tua’r awyr las. 
   
   
2. Gofynnwch i’r plant pa fath o deimlad mae’r gân yn ei gyfleu. Chwiliwch am ymateb fel llawen, hapus, diolchgar etc. Beth maen nhw’n ei feddwl y mae’r awdur yn ceisio’i ddweud gyda’r brawddegau, ‘Ar ôl yr haul, daw’r glaw, Ar ôl y glaw daw’r haul,’? Oes ffordd arall o ddweud yr un peth? Er enghraifft, fydd pethau ddim yn anodd bob amser. Mae cydbwysedd o adegau da ac adegau sydd ddim cystal mewn bywyd. Mwynhewch yr adegau da tra maen nhw’n parhau, a chofiwch na fydd y cyfnodau sydd ddim cystal yn parhau am byth.
   
   
3. Gofynnwch i’r plant feddwl am ba bethau eraill y gallen nhw’u cynnwys mewn cân debyg i hon, a fyddai’n dechrau â’r un geiriau: Rwy’n falch o fod yn fyw ....’ Gwerthfawrogwch bob cynnig, ac ysgrifennwch y cynigion ar siart droi neu fwrdd gwyn, er mwyn i bawb gael eu gweld.
   
   
4. Efallai y gallech chi droi hyn y fath o gystadleuaeth. Eglurwch yr hoffech chi i’r plant ddefnyddio rhai o’r syniadau rydych chi wedi’u nodi, a’u llunio’n benillion eu hunain, i’w canu ar yr un dôn, o bosib, (gwelwch enghraifft yn dilyn). Rhowch enghraifft iddyn nhw wedi’i seilio ar rai o’r awgrymiadau. Fe allai’r penillion fod yn rhywbeth tebyg i hyn:
   
   Rwy’n falch o fod yn fyw,
   Yn falch o allu canu,
   Yn falch o allu chwarae,
   Ac yn gallu gwenu.
   
   Gallwch gymryd yr ail bennill o’r gerdd sydd ar y dechrau fel cytgan os hoffech chi, a mynd ymlaen wedyn i lunio pennill olaf eich fersiwn chi, a chanu’r ail bennill eto fel cytgan i orffen.
   
   Chwerthin hapus weithiau, 
   Dro arall - wyneb gwg!
   Ond fe ddylem geisio gwenu
   Trwy’r amser da a’r drwg. 
   
   Ond mae’n debyg y gallech chi wneud yn well na hyn!

Amser i feddwl

Myfyrdod
Darllenwch trwy’r rhestr syniadau, a gofynnwch i’r plant feddwl am y pethau hyn, a meddwl pa bethau y bydden nhw’n hoffi eu cynnwys yn eu cân eu hunain.

Gweddi
Gofynnwch i’r plant ddefnyddio geiriau’r gân fel gweddi tra rydych chi’n darllen y geiriau. Awgrymwch y gallan nhw wrando ar y geiriau’n unig, neu wneud y weddi yn weddi iddyn nhw’u hunain trwy ymuno ar y diwedd i ddweud ‘Amen’ gyda chi.
Amen.