Un Dyn Yn Dod Yn Enw Cariad

Annog y myfyrwyr i sefyll yn gadarn dros yr hyn sy’n iawn, trwy ddangos bod un person sy’n gweithredu mewn achos cyfiawn a da yn gallu gwneud gwahaniaeth.

gan Paul Hess

Addas ar gyfer

• Cyfnod Allweddol 4/5

Nodau / Amcanion

Annog y myfyrwyr i sefyll yn gadarn dros yr hyn sy’n iawn, trwy ddangos bod un person sy’n gweithredu mewn achos cyfiawn a da yn gallu gwneud gwahaniaeth.

Paratoad a Deunyddiau

• Fe fydd arnoch chi angen recordiad o’r gân, gan y band U2,  ‘Pride (In the Name of Love)’, sydd i’w chael ar yr albwm U2 The Best of 1980–1990. Fe allwch chi chwarae hon wrth i’r myfyrwyr ddod i mewn i’r gwasanaeth, neu fe allech chi chwarae’r rhan gyntaf i ddechrau’r gwasanaeth wedi i bawb ddod i mewn ac eistedd.
  
  
• Fe fyddai’n dda pe gallech chi arddangos llun y dyn ifanc y cyfeirir ato fel y Tiananmen Square Tank Man. Mae’n bosib cael hyd i’r ddelwedd mewn sawl lle ar y Rhyngrwyd.
  
  
• Mae delweddau o Martin Luther King, Rosa Parks and Gandhi ar gael yn rhwydd hefyd oddi ar y we, ac fe fydden nhw’n ychwanegu at y cyflwyniad.

Gwasanaeth

1. One man come in the name of love . . .  
   One man to overthrow.
   
   Early morning April 4
   Shot rings out in the Memphis sky
   Free at last, they took your life 
   They could not take your pride.
   
   Dyma eiriau o gân a ryddhawyd gan y band U2, ac fe gyfansoddwyd y gân er anrhydedd i Dr Martin Luther King Jr a lofruddiwyd ar 4 Ebrill 1968.
   
   
2. Yr hyn sy’n cael ei bwysleisio yn y gân yw, er bod bwled y llofrudd wedi rhoi terfyn ar fywyd Martin Luther King, doedd y fwled honno ddim yn rhoi terfyn ar ei weledigaeth, sef yr hunaniaeth a luniodd i’r Americanwyr, yn bobl ddu a phobl wyn. Yr hyn y mae U2 yn ei nodi yw bod grym cariad, grym a ymgorfforwyd ym mywyd Martin Luther King, yn llawer cryfach na grym arfau, gorthrwm a chasineb. Roedd Martin Luther King yn ‘one man come in the name of love’.
   
   
3. Roedd y protestiadau, ledled y wlad, a arweiniwyd gan Martin Luther King wedi cychwyn oherwydd gweithredoedd rhywun dewr arall, Rosa Parks. Merch ddu gyffredin oedd Rosa a oedd yn byw yn nhref Montgomery, Alabama yn yr Unol Daleithiau yn 1955. Roedd y bobl ddu yn aml yn cael eu cadw ar wahân oddi wrth y bobl wyn yn Montgomery. Un diwrnod wrth i Rosa deithio adref o’i gwaith ar fws a oedd yn orlawn, fe’i gorchmynnwyd i godi o’i sedd i wneud lle i rywun gwyn eistedd. Wedi hen flino ar y ffordd roedd y bobl ddu’n cael eu darostwng gan y bobl wyn dros y blynyddoedd, fe wrthododd Rosa godi o’i sedd, a wnaeth hi ddim ufuddhau i’r gorchymyn y diwrnod hwnnw. Roedd y tocynnwr ar y bws yn ddig iawn wedi synnu at hyn, ac yn methu credu ei bod mor herfeiddiol. Fe arestiwyd Rosa Parks. 
   
   Canlyniad y weithred hon o eiddo Rosa Parks oedd i’r bobl ddu ym Montgomery ddechrau boicotio’r bysiau yno, a bu hyn yn astell ddeifio ar gyfer yr ymdrech fawr a fu wedyn er budd iawnderau sifil. Roedd Rosa Parks yn ‘one woman come in the name of love’.
   
   
4. Ar 5 Mehefin 1989, rowliodd tanciau y fyddin Tsieineaidd yn fygythiol i Sgwâr Tiananmen yn Beijing, Tsieina. Bwriad gyrwyr y tanciau oedd chwalu’r protestiadau gan fyfyrwyr ac actifyddion eraill a oedd o blaid democratiaeth, protestiadau a oedd wedi bod yn cael eu cynnal ledled Tsieina yn ystod y gwanwyn y flwyddyn honno.
   
   Yn sydyn, ac er syndod i bawb oedd o gwmpas, fe ddaeth un dyn allan o’r dyrfa – a sefyll yn union o flaen un o’r tanciau! Fe lwyddodd un dyn cyffredin i atal grym ofnadwy byddin Tsieina! Wrth i’r tanc geisio mynd rownd heibio iddo, fe symudodd yntau i’w rwystro. Yn y diwedd, fe ddringodd y dyn i ben y tanc a siarad gyda’r gyrrwr. 
   
   Wyddom ni ddim yn union beth ddigwyddodd i’r dyn dewr hwnnw, sydd erbyn hyn wedi dod yn adnabyddus fel y ‘Tank Man’, ond fe ddangosodd ei weithred nerth yr ysbryd dynol i  wrthsefyll gormes. Roedd y ‘Tank Man’ yn ‘one man come in the name of love’ hefyd.
   
   
5. Roedd yr un peth yn wir hefyd am nerth Mahatma Gandhi – y gwr bach gostyngedig mewn dillad gwerinwr, a lwyddodd gyda’i arfogaeth o gariad, heddwch a chyfiawnder, i ddarostwng yr Ymerodraeth Brydeinig rymus i lawr ar ei gliniau. Credai Gandhi’n angerddol os oedd ei achos yn gyfiawn y byddai’n ennill – waeth pa mor nerthol oedd y grymoedd a oedd yn ei erbyn. Mae brawddeg enwog o’i eiddo sy’n tanlinellu hyn: ‘Even if you are a minority of one, the truth is the truth.’ Hyd yn oed os ydych chi mewn lleiafrif o un, y gwir yw’r gwir. Roedd Gandhi yn ‘one man come in the name of love’.
   
   
6. Yn ganolog i’r ffydd Gristnogol mae un arall sy’n ‘one man come in the name of love’. Mae Iesu’n dod i mewn i Jerwsalem gan wybod y bydd yn dod i wrthdrawiad â grym yr Ymerodraeth Rufeinig yno ac yn wynebu cynddaredd y sefydliad crefyddol Iddewig. Ac mae hefyd yn dod wedi’i arfogi – gyda’i arfogaeth o gariad, maddeuant a thangnefedd – ac mae’n dod ar gefn ebol asyn gostyngedig.
   
   I fyd o ymraniadau, barbariaeth a thrais – byd, mewn geiriau eraill, heb fod yn annhebyg i’n byd ni – y daw Tywysog Tangnefedd, un y mae ei nerth yn bresennol nid mewn grym milwrol ond mewn cariad anhunanol. A dyma’r peth pwysig: mae ei deyrnas, a sefydlwyd trwy nerth cariad, yn hytrach na bwledi, wedi parhau yn llawer hirach ac wedi bod yn llawer mwy dylanwadol na theyrnas unrhyw goncwerwr milwrol.

Amser i feddwl

Beth ydych chi a fi yn fodlon ei wneud yn enw cariad?
Oes gennym ni hyd yn oed ffracsiwn o ddewrder y Tank Man 
neu Rosa Parks 
neu Martin Luther King 
neu Gandhi? 
Allwn ni gerdded gydag Iesu ar y ffordd i’r groes? 

Yn wyneb byd o drachwant, trais a gormes; 
yma yn yr ysgol yn wyneb y bwli a’r ymosodwr, 
neu yn wyneb y rhai hynny sydd, yn syml, ddim ots ganddyn nhw - 
Beth fyddech chi’n ei wneud yn enw cariad?

Gweddi 
Arglwydd Dduw, 
rho i ni weledigaeth fel y gallwn ni weld byd gwell, 
a rhoi i ni ddewrder fel y gallwn ni weithredu i wneud i hynny ddigwydd.

Cerddoriaeth

Cerddoriaeth ychwanegol a awgrymir

Chwaraewch y gân ‘Pride (In the Name of Love)’, gan U2 wrth i’r myfyrwyr adael y gwasanaeth.